رجیستری دارای یک ساختار درختی است - هرچند ساختاری پیچیده همانند پوشه های مختلف موجود در هارد دیسک می باشد - که همانند برنامه Windows Explorer می باشد .
هر شاخه اصلی ( که با یک آیکون پوشه از بقیه مجزا شده است ) کندو (Hive) نامیده می شود و هر کندو نیز دربردارنده کلید هاست (Keys) . هر کلید شامل کلید های دیگر ( گاهی اوقات نیز خود آنها دارای زیر کلیدهای دیگری است ) و به همین ترتیب آن هم شامل مقادیر دیگری است. مقادیر در بردارنده اطلاعات حقیقی است که در رجیستری باقی می ماند. بسته به نوع مفاهیمی که مورد استفاده قرار می گیرند ، سه نوع مقدار وجود دارد : String, Binary و DWORD
6 شاخه اصلی که بخش های مختلف اطلاعات را در رجیستری ذخیره می کنند عبارتند از :
HKEY_CLASSES_ROOT : این شاخه شامل تمام فایل نقشه برداری ضمیمه سازی برای پشتیبانی از ویژگی کشیدن و رها کردن (drag-and-drop) ، اطلاعات مربوط به OLE، کلیدهای میانبر ویندوز و هر جزء اصلی مربوط به رابط های کاربری ویندوز را در خود جای داده است .
HKEY_CURRENT_USER : این شاخه به بخشی از HKEY_USERS مربوط به کاربری که در سیستم Login کرده است لینک شده و پیوند برقرار می کند و دربردارنده اطلاعاتی همانند نام های Logon ، تنظیمات مربوط به Desktop و نیز تنظیمات Start menu می باشد.
HKEY_LOCAL_MACHINE : این شاخه دربردارنده اطلاعات خاص کامپیوتر درباره نوع قطعات سخت افزاری ، نرم افزاری است که برای تمامی کاربرانی که در آن سیستم Login نمایند مورد استفاده قرار می گیرد.
HKEY_USERS : این شاخه شامل تنظیمات منحصر به فرد ای است که برای هر یک از کاربران مورد استفاده قرار می گیرد و از کاربری به کاربر دیگر متفاوت است. هر کاربر نیز با یک رابط جانبی همانند s-1-5-18 از بقیه جدا می شود.
HKEY_CURRENT_CONFIG :این شاخه به بخشی از HKEY_LOCAL_MACHINE که مربوط به ساختار بندی سخت افزار هاست لینک می شود .
هر مقدار رجیستری به یکی از 5 حالت زیر ذخیره می شود:
REG_BINARY : در این شیوه مقادیر بصورت ردیف داده های باینری ذخیره می شوند. اغلب اطلاعات اجزاء سخت افزار ها بصورت داده های باینری ذخیره شده و در یک ویرایشگر بصورت قالب بندی hexadecimal دیده می شوند.
REG_DWORD : این حالت برای داده های 4 بایتی که معمولا مقادیر boolean ، همانند "0" برای غیر فعال کردن و "1" برای فعال کردن . از دیگر موارد این حالات راه انداز دستگاه و سرویس هایی از این نوع هستند . و در REGEDT32 با قالب بندی های binary، hexadecimal و decimal و در REGEDIT نیز در قالب بندی های hexadecimal و decimal نشان داده می شوند .
REG_EXPAND_SZ : این حالت رشته داده ای قابل توسعه ای هستند و بصورت رشته ای شامل یک متغیر است که در هنگام فراخوانی توسط یک برنامه کاربردی جایگزین آن می شوند برای مثال ، در مقادیر زیر :
رشته "%SystemRoot%" با موقعیت واقعی دایرکتوری که دربردارنده فایل های سیستمی Windows NT است ، جایگزین می شود.
REG_MULTI_SZ : این حالت درواقع بصورت چند رشته ای است و برای نمایش مقادیری که دربردارنده لیست ها و یا مقادیر چند تایی هستند بکار می رود، و هر عضو بوسیله یک کاراکتر NULL از بقیه جدا می شود .البته این حالت از مقادیر تنها در موارد پیشرفته رجیستری همانند REGEDT32 مورد استفاده قرار می گیرد.
REG_SZ : این حالت نیز یک رشته استاندارد است که برای نمایش مقادیر متنی است که برای خواندن و استفاده افراد بکار می رود.
مواردی از حالات داده ها که بوسیله ویرایشگر های استاندارد رجیستری در دسترس نیستند عبارتند از :
REG_DWORD_LITTLE_ENDIAN
REG_DWORD_BIG_ENDIAN
REG_LINK
REG_NONE
REG_QWORD
REG_QWORD_LITTLE_ENDIAN
REG_RESOURCE_LIST
برنامه ویرایشگر رجیستری (REGEDIT.EXE) که در نسخه های مختلف ویندوز قرار دارد (که از طریق منوی Start قابل دسترسی است) شما را قادر به مشاهده اطلاعات ، انجام جستجو و در نهایت امکان ویرایش مطالب به شکل مورد نظرتان را در رجیستری فراهم می کند .برای اجرای این برنامه چندین شیوه مختلف وجود دارد ، اما ساده ترین آنها تایپ عبارت "regedit" در پنجره Run که از طریق منوی Start در دسترس شما قرار دارد ، می باشد. البته درصورتی که شما نرم افزار Registry Editor را در سیستم خود نصب کرده باشید ، با تایپ دستور regedit
یک شکل دیگر از این برنامه (REGEDT32.EXE) که می توان در نسخه های 2000 و NT از آنها استفاده کرد ( که در واقع دارای برخی ویژگی های اضافی است که در نسخه های استاندارد قرار ندارد از جمله : توانایی مشاهده و تغییر مجوزهای امنیتی و نیز امکان ایجاد و تغییر در مقادیر رشته های REG_EXPAND_SZ & REG_MULTI_SZ.
ایجاد یک کلید میانبر برای دسترسی سریع و آسان به این برنامه
این کار به سادگی و از طریق راست کلیک کردن در یک محیط خالی صفحه Desktop ، انتخاب گزینه Shortcut و در نهایت تایپ عبارت "regedit.exe" در کادر پنجره Command line و انتخاب گزینه Next ، وارد کردن یک نام آشنا و قابل شناسایی همانند Registry Editor و در نهایت کلیک کردن گزینه Finish امکان پذیر می باشد.در این مرحله بر روی صفحه desktop شما یک میانبر ایجاد شده و می توانید با دوبار کلیک سریع بر روی آن برنامه Regedit را فعال کنید.
استفاده از Regedit برای ایجاد تغییرات در رجیستری اولین باری که اقدام به اجرای این برنامه می کنید توجه داشته باشید که در سمت چپ این برنامه یک منوی درختی از پوشه ها قرار گرفته است و در سمت راست نیز مفاهیم ( مقادیر) پوشه انتخاب شده شما قرار دارد.
درست همانند Windows explorer ، شاخه مورد نظر خود را انتخاب کرده و با کلیک کردن علامت + و یا دوبار کلیک سریع بر روی پوشه مربوطه آن را توسعه دهید.برای مشاهده مفاهیم یک کلید (پوشه ) فقط کافی است کلید مربوطه را یک بار کلیک نمائید و مقادیر آن را در پنجره سمت راست مشاهده کنید .برای افزودن یک کلید و یا یک مقدار جدید می توانید از منوی Edit گزینه New را انتخاب کنید. برای تغییر نام دادن یک مقدار و نیز اغلب کلید ها می توان از همان ترتیبی که برای تغییر نام سایر آبجکت ها استفاده می شود ، بهره برد. ( آبجکت مربوطه را راست کلیک کنید و گزینه Rename را انتخاب کنید و یا به آهستگی آبجکت را کلیک و یا بعد از انتخاب آن کلید F2 را فشار دهید .)
برای حذف هر یک از مقادیر نیز می توانید آبجکت را انتخاب کرده و سپس کلید Delete را فشار دهید . و یا دکمه سمت راست ماوس را برگزیده و و به مقادیری که در منوی زمینه لیست خواهند شد دقت کنید.
توجه داشته باشید که گرفتن یک نسخه پشتیبان از رجیستری قبل از انجام هر تغییری در آن یکی از قابل اعتماد ترین روش هاست .در غیر این صورت ممکن است گاهی حتی به دلیل اعمال تغییرات مجبور به نصب مجدد ویندوز در سیستم خود شوید. مطمئنا انجام چنین کاری بهتر از تاسف خوردن و پشیمان شدن است .